Bạn có biết, nếu không triệt sản cho mèo thì trung bình một cá thể mèo cái có thể sinh nhiều hơn 15 cá thể mèo con/ năm?
Theo thống kê vào năm 2011 của tổ chức North Shore Animal League America, cứ mỗi ngày có đến hơn 70 ngàn cá thể mèo con được sinh ra trên nước Mỹ. Và chỉ với 1 cá thể mèo cái có thể tạo ra một hệ thống cây phả hệ lên đến hơn 2 triệu cá thể trong thời gian 8 năm. Tuy nhiên, số lượng mèo hoang được bảo hộ, nuôi dưỡng chỉ chiếm một tỉ lệ rất nhỏ so với con số khủng ấy. Các cá nhân, cũng như tổ chức động vật đã nghĩ đến nhiều phương án để đảm bảo cuộc sống của chúng nhưng biện pháp trở nên tối ưu nhất chính là triệt sản mèo. Vấn đề này cũng vấp phải những ý kiến trái chiều liên quan đến yếu tố nhân đạo, vậy hãy xem qua những lý do cho biện pháp này.
1. Vì sao triệt sản cho mèo là quan trọng?
Trước hết, việc triệt sản cho mèo nhằm giúp hạn chế tình trạng bùng nổ số lượng mèo và ngăn chặn việc giao phối không kiểm soát được trong quần thể mèo hoang. Càng nhiều số lượng mèo được triệt sản, tình trạng mèo bị bỏ rơi sẽ hạn chế tối đa trong tương lai. Bên cạnh đó, không còn hiện trạng mèo có vấn đề sức khỏe lây lan trong quần thể gây dịch bệnh dẫn đến các biện pháp mạnh để đối phó.
Lí do tiếp theo chính là việc triệt sản cho mèo có ảnh hưởng tích cực đến các vấn đề sức khỏe liên quan đến việc tiết hooc-mon sinh dục. Nếu không triệt sản mèo cái, khi hooc-mon sinh dục này hoạt động quá mạnh sẽ dẫn đến tình trạng khối u xuất hiện ở tuyến vú, nhiễm trùng hoặc ung thư tử cung, buồng trứng, vỡ, xoắn tử cung, viêm và thay đổi nang. Những bệnh lý này có thể gây đến tử vong và không phải trường hợp nào cũng có thể chữa trị, nhưng có thể phòng ngừa hoàn toàn thông qua hình thức triệt sản mèo cái.
Cuối cùng chính là ảnh hưởng đến hành vi của mèo đực. Triệt sản cho mèo đực giúp chúng có xu hướng hành vi ít dữ hơn, ít đánh dấu lãnh thổ để tranh giành và ít chạy trốn hơn. Việc đánh dấu và tranh giành lãnh thổ, bạn tình chính là nguyên nhân dẫn đến những tổn thương gây nhiểm trùng, nặng hơn là lây nhiễm virus từ những cá thể mèo hoang khác như bệnh suy giảm miễn dịch FIV, bệnh viêm phúc mạc FIP.
Ngoài ra, trong thời gian mèo động dục cũng có những bất cập khiến chủ nhân cảm thấy khó chịu như hành động gào tìm bạn tình trong những ngày dài, bỏ nhà đi hoang.
2. Những tác dụng phụ của việc triệt sản mèo cái:
Những lợi ích của việc triệt sản mèo luôn được cộng đồng nuôi thú cưng đề cao, tuy nhiên không thể không bàn cập đến những tác dụng phụ của việc này. Nhưng theo thống kê, những trường hợp này rất hiếm trong các ca triệt sản.
Nhiễm trùng tử cung là một trong những những trường hợp phổ biến, nguyên nhân do quá trình phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng được thực hiện nhưng vẫn còn sót. Điều này liên quan đến kỹ thuật chuyên môn của bác sĩ thú ý, chính vì thế, cần phải chọn trung tâm thú y uy tín với đội ngũ bác sĩ thú y lành nghề. Nhưng việc cắt sót buồng trứng gây nhiễm trùng tử cung cũng chỉ là trường hợp cực kỳ hiếm thấy.
3. Độ tuổi phù hợp để triệt sản mèo:
Đa số các bác sĩ thú y sẽ khuyên các bạn triệt sản cho mèo từ 6-7 tháng tuổi, đây là độ tuổi lý tưởng để tránh tình trạng mèo bạn cho trải nghiệm khái niệm “bùng nổ dân số”. Mặc dù thế, một số cá thể mèo có thời gian dậy thì sớm hơn độ tuổi tối thiểu để triệt sản, đối với trường hợp này chủ mèo phải quan sát và kiểm soát hành vi của bé mèo để đến đúng thời điểm vàng triệt sản.
Tuy nhiên, có trường hợp các bé đã đủ tuổi để triệt sản nhưng cần phải để bác sĩ thú kiểm tra máu, điện tâm đồ để đảm bảo đủ sức khỏe cho quá trình gây mê.
4. Các cách triệt sản mèo cái:
Tính đến thời điểm hiện tại có 2 cách phổ biến để triệt sản mèo: phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng/tinh hoàn của mèo và biện pháp dùng thuốc tránh thai cho mèo cái.
Như các nội dung trên đã đề cập đến những ưu và nhược điểm của biện pháp triệt sản cho mèo có can thiệp đến hình thức tiểu phẫu. Vậy ở phần này, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về biện pháp dùng thuốc tránh thai có phù hợp để triệt sản cho mèo hay không.
Thuốc tránh thai là loại thuốc ức chế quá trình động dục của mèo, trong thuốc có chứa Megastrol Acetate, một loại hooc-mon tương tự progesterone có tác dụng ức chế giải phóng hooc-mon sinh dục từ não bộ, khiến mèo không bị động dục.
Thoạt nghe công dụng khá tuyệt vời của thuốc tránh thai lại không làm tổn thương đến thú cưng nhưng ở cách triệt sản mèo cái này lại mang lại rất nhiều rủi ro ảnh hưởng đến sức khỏe do tác dụng phụ đáng kể. Và đây là phương pháp không được các bác sĩ thú y, cũng như cộng động người yêu mèo toàn cầu khuyên dùng. Việc ức chế hoạt động của tử cung trong thời gian động dục suốt một thời gian dài sẽ mang đến các tác dụng phụ sau:
- U nang buồng trứng
- Viêm tử cung
- Khối u tử cung
- Ung thư vú
- Hội chứng Dolly Parton (suy tuyến vú)
- Bệnh tiểu đường
Chỉ một vài gạch đầu dòng cũng đủ khiến bạn cảm thấy quan ngại cho tình trạng của mèo nhà mình đúng không.
Trong một bài báo về nghiên cứu các phương pháp mới triệt sản mèo cái có sự hợp tác của trường đại học Harvard, các nhà khoa học đã tìm ra được một biện pháp triệt sản không cần phẫu thuật. Bài báo trên tạp chí Nature Communications đã đưa ra kết quả nghiên cứu về liệu pháp gen có thể dùng để tránh thai lâu dài cho mèo cái. Tuy chỉ đang thực hiện ở quy mô nhỏ, nhưng kết quả khá khả quan khi 6/9 cá thể mèo đã được kiểm soát tốt quá trình sản sinh hooc-mon sinh dục. Trong nghiên cứu, các cá thể mèo cái được tiêm một loại virus đã được loại bỏ các tác nhân gây bệnh và mang mã gen di truyền ra lệnh cho cơ thể mèo tạo ra một loại hooc-mon chống lại hooc-mon Müllerian có tác dụng giúp buồng trứng trưởng thành và giải phóng trứng.
Xem ra, vấn đề bùng nổ số lượng mèo trên thế giới cũng làm cho nhiều tổ chức động vật quan ngại dẫn đến không ngừng tìm ra các biện pháp tốt nhất cho mèo để có kể kiểm soát tốt nhất số lượng mèo trong tương lai.
Trong lúc chờ đợi các biện pháp tiên tiến trong tương lại, chúng ta hãy nhanh chóng triệt sản để đảm bảo bé mèo của mình tránh những bệnh hiểm nghèo không mong muốn. Hiện tại, chi phí cho mỗi ca triệt sản mèo không quá đắt đỏ, thậm chí cộng đồng yêu thú cưng cũng thường tổ chức mời bác sĩ thú y giỏi cho những đợt triệt sản mèo quy mô lớn. Hãy bắt đầu những hành động nhỏ để bảo vệ sức khỏe mèo của bạn.
5. Lưu ý chăm sóc sau khi triệt sản cho mèo cái:
Sau bất kỳ cuộc triệt sản nào, mèo của bạn đều phải trải qua một quá trình phục hồi cả về sức khỏe thể chất và tinh thần, đặc biệt mèo có thể rơi vào tình trạng stress kéo dài. Nhiệm vụ của bạn là giúp các bé cảm thấy thoải mái và bồi bổ đúng cách để sức khỏe của bé nhanh chóng được hồi phục.
Sử dụng thuốc theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ thú y. Sau khi hoàn tất ca triệt sản, mèo của bạn sẽ được tiêm một mũi giảm đau có tác dụng trong 3 ngày kèm thuốc kháng sinh nếu có để mèo của bạn có thể hồi phục hoàn toàn. Việc mèo cảm thấy đau sau ca phẫu thuật có thể dẫn đến tình trạng stress, liếm vết thương dẫn đến nhiễm trùng. Chính vì vậy bạn phải luôn theo dõi và dùng đúng liều lượng đã chỉ định.
Giảm căng thẳng cho mèo để mèo không rơi vào tình trạng tặng động như leo trèo, chạy nhảy, vận động mạnh làm ảnh hưởng đến vết mỗ. Mèo cần được thoải mái và bình tĩnh để nhanh lành vết mổ. Bạn sẽ đóng vai trò rất quan trọng trong giai đoạn này.
Sát cánh theo dõi tình trạng sức khỏe của mèo, bất kỳ dấu hiệu bất thường nào cần phải được mang đến cơ sở thú y nhanh nhất. Các biến chứng như: vết thương vẫn chảy máu, sưng đỏ, có mùi, áp xe, mèo bỏ ăn trong 48 giờ.
Một gạch đầu dòng mà nhiều chủ nuôi mèo luôn lo sợ chính là vấn đề mổ triệt sản cho mèo có thể dễ gây nhiễm trùng. Việc nhiễm trùng do nhiều nguyên nhân, tuy nhiên môi trường sinh hoạt sạch sẽ đã có thể giảm hơn 70% nguy cơ, đặc biệt là ổ nấm, vi khuẩn có trong cát vệ sinh của mèo.
Vì vậy, ngoài việc thường xuyên dọn dẹp chất thải trong cát vệ sinh mèo, bạn còn phải lưu ý đến việc chọn sản phẩm cát có khả năng thấm hút và kháng khuẩn tốt. Cát thấm hút tốt sẽ không tạo môi trường thuận lợi cho nấm và vi khuẩn phát triển, như thế đã góp phần bảo vệ cho mèo sau triệt sản tránh nguy cơ nhiễm trùng không đáng có.